Groninger dienst 25 oktober 2009 -
Feest der herkenning.

Circa 250 Grunnegers kwamen op zondag 25 oktober 2009 weer van heinde en ver om in de Oude Lutherse Kerk in hartje Amsterdam een kerkdienst in de Groningse taal mee te maken. Het was de derde keer dat deze dienst werd gehouden. Voor de aanwezigen een feest van herkenning. Even een paar uurtjes “onder mekoar”.

Helemaal raar is het niet dat de Evangelisch Lutherse Kerk deze kerkdienst organiseert, want deze geloofsgemeenschap is van oudsher een migrantenkerk. Vele Groningse migranten vertrokken om uiteenlopende redenen uit het vertrouwde Groningse land naar elders. Ds. Harry Donga (emeritus predikant van de Evangelisch-Lutherse Kerk in Amsterdam) en Hanne Wilzing (algemeen secretaris van de Diaconie) zijn de drijvende krachten achter de organisatie van deze kerkdienst in het Gronings. “Binnen de kerkelijke gemeenschap keek men eerst wel even vreemd op om een kerkdienst in het Gronings te organiseren, maar Amsterdam is een stad met vele culturen. Gezien ons verleden als migrantenkerk is het niet zo gek om een kerkdienst te organiseren voor Groningers”, aldus Hanne Wilzing (geboren in Westerwolde).

Koor Elkana uit Amsterdam Zuidoost
zingt tijdens de Groninger Dienst

Boerenbonthal
Jan Harm Hartsuiker is samen met zijn echtgenote één van de eersten die op zondag 25 oktober 2009 de kerk betreedt. Hij is geboren in Winschoten, maar trok vanwege de handel al snel naar het Westen van het land. Meer dan veertig jaar was hij eigenaar van de Boerenbonthal in stoffen aan de Albert Cuypstraat in Amsterdam. Inmiddels heeft hij de zaak overgedaan aan zijn zoons en woont nu in Aalsmeer. “Toevallig hadden we deze zomer een buurtbarbecue en we raakten aan de praat met een echtpaar uit onze straat. Zij bleken ook afkomstig te zijn uit Groningen en vertelden ons van de kerkdienst. Dat wilde ik uiteraard niet missen. Daarom ben ik hier. Het is ontzettend leuk om weer eens je eigen moeders taal te horen.”

Friese dienst aan overkant
Het toeval wilde dat aan de overkant (Doopsgezinde Kerk) een kerkdienst werd gehouden in het Fries. Puur toeval, maar wel te mooi om niets mee te doen. In overleg werd besloten in beide diensten te beginnen met Gezang 444 (“Grode God wie priezen Joe”). Verder werden Groninger koek en Fries suikerbrood voor het begin van beide diensten uitgewisseld. Voor TV Noord voldoende aanleiding af te reizen naar Amsterdam om verslag te doen, zie http://www.youtube.com/watch?v=ltFoYkL09KI .

Paulus
Ds. Harry Donga preekte over Paulus op de Aeropagus (Handelingen 17:16-34) aan de hand van fotobeelden van deze heuvel in Athene. Niet iedereen is gecharmeerd van Paulus die volgens Donga ook wel iets Gronings in zich heeft. “Ook Paulus heeft een beetje een stijve kop.” Paulus was nogal reislustig en heeft daardoor het christendom wel op de kaart gezet. Ook nu bestaan er vele plekken als het Bijbelse Aeropagus: van martktplein, buurtcafé tot een gesprek bij de tram- en bushalte aan toe. Eigenlijk heeft iedereen – net als Paulus toen – wel ergens een mening over. Klik hier voor de tekst die na de preek is voorgelezen.

De dienst werd opgeluisterd door Koor Elkana van de Lutherse Gemeente Amsterdam Zuidoost. A capella zong het koor onder andere Shalom en Redemption day. De aanwezigen waren onder de indruk en het koor kreeg een spontaan applaus. Eén van de koorleden zei na afloop van de dienst dat ze een bijzondere warmte had gevoeld. “Ik merkte dat jullie je eigen taal liefhebben.” Voor een bewoner uit Zaltbommel was het de eerste keer dat hij deze dienst meemaakte. ‘Ik ben meegenomen door een buurtbewoner, maar ik had dit echt niet willen missen. Geweldig is het om weer eens je eigen taal te horen. Ik ga volgend jaar zeker weer.” Na afloop van de officiële dienst volgde dan het hoogtepunt: zonder de liturgie te raadplegen zongen de aanwezigen de drie coupletten van het Grönnings Volkslaid uit volle borst mee. Kippenvel!

Groninger koek
Na afloop was het een gekakel van jewelste. Allemaal mensen die ervaringen met elkaar deelden en het geweldig vonden om in hartje Amsterdam even die vertrouwde taal met elkaar te spreken. En dan maakt het niet uit of het Gronings van iemand Onstwedde net even wat anders klinkt dan de taal van iemand uit Uithuizen. En dat allemaal onder het genot van een bakje koffie met Groninger koek. Net als vroeger.
Inmiddels is de datum voor de volgende Grunneger Dainst in Amsterdam al vastgesteld: 24 oktober 2010.

Voor de liefhebber is de preek nog na te lezen. In het Gronings en in het Nederlands.

Expositie Aafke Steenhuis
Voor en na afloop van de Groningse Kerkdienst in Amsterdam exposeerde schrijfster en beeldend kunstenaar Aafke Steenhuis (geboren in Delfzijl, woonachtig in Amsterdam) met haar werk. Ze heeft veel geschreven over het Groningen en maakt prachtige schilderijen van het Groningse landschap. Haar boeken gingen als zoete broodjes over de toonbank. Zelf spreekt ze nog vaak Gronings. “Ik bel elke dag nog met mijn moeder in Groningen en dat doen we natuurlijk in ons moeders taal. Ik kan niet anders.” www.aafkesteenhuis.nl

Jan Spijk.